Dikkat eksikliği ve hiperaktivite (DEHB), aşırı hareketlilik, dikkat sorunları ve dürtüsellik ile ortaya çıkan psikiyatrik bir hastalıktır. Çocukluk çağında başlayan bu hastalığın etkisi tüm yaşama yayılmaktadır. Toplumda yaygınlığı çocuklukta %8, ergenlikte %6 ve yetişkinlikte %4 olarak bulunmuştur. Genellikle belirtiler çocuk ilkokula başladığında hem ailesi hem de öğretmenleri tarafından farkedilir. DEHB olan bireylerde, bir işe başlayamama, işi bitirememe, dikkati toplayamama, stres ve öfkeyi yönetememe gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Aynı zamanda, anksiyete bozuklukları, duygudurum bozuklukları, alkol- madde kullanım bozuklukları eş olarak görülmektedir.
Alkol- madde kullanım bozukluğu olan bireylerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu görülebilir. Daha çok hiperaktivite yönü bireylerde daha fazladır. Bu da onların madde kullanımlarını hatta hangi maddeye yöneleceklerini etkilemektedir. Genellikle kendilerine en iyi gelen maddeyi tercih etmektedirler. Uyarıcı madde kullanan kişilerde daha çok DEHB görülmektedir. Kokainin DEHB tedavisinde kullanılan uyarıcı ilaçlara benzer bir yapısı vardır. Bu nedenle beyinde benzer bir değişiklik yaratır. Yani, tedavi edilmeyen DEHB olan bireyler farkında olmadan bu maddeleri kullanarak kendilerini tedavi etmişlerdir. Böylece de alkol madde kullanarak geçici düzelme hissedip o maddelere hızlıca bağımlı hale gelmişlerdir.
Çocuklukta tedavi edilmeyen DEHB bağımlılık gibi sorunlar ortaya çıkarabilir. Araştırmalarda, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan yetişkinlerde madde kullanma riski, DEHB tanısı almayanlara göre %300 daha fazla olduğu bulunmuştur. Madde kullanan bireylerin çoğunun altında yatan sebebin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olması bağımlılık tedavi merkezlerinde gözlenmektedir. Sonuç olarak, çocuklukta DEHB olan bireylerde bağımlılık riski 10 kat artmaktadır. Erken tanı ile tedaviye başlanırsa ileriki yaşlarda bağımlılık gelişmesi de önlenebilir. Bunun yanı sıra, yetişkinlikte ortaya çıktığında ise ilaç tedavisi ve psikoterapi oldukça etkilidir.
